Không khí ô nhiễm luôn tồn tại xung quanh chúng ta và rất khó để tránh khỏi. Kể cả đối với những người đang sống ở những khu vực phát triển. Nồng độ khói bụi nhìn thấy được trong không khí không thể phản ánh được mức độ trong lành của môi trường sống. Trên khắp thế giới, môi trường ở cả thành phố hay vùng quê đều có các chất ô nhiễm độc hại trong không khí. Vượt quá giá trị chất lượng không khí trung bình mà Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị.
Theo đó, viện nghiên cứu Health Effects Institute (HEI) vừa đưa ra phát hiện mới nhất trong báo cáo thường niên 2018. Dựa trên dữ liệu vệ tinh. Và được quy chiếu với các tiêu chuẩn trong Hướng dẫn đánh giá chất lượng không khí của WHO. HEI cho biết, hơn 95% dân số thế giới đang phải hít thở bầu không khí ô nhiễm. Và có đến 60% người sống ở những khu vực không đáp ứng được tiêu chuẩn cơ bản nhất của WHO. Theo đó, ô nhiễm môi trường không khí là nguyên nhân gây tử vong cao thứ tư thế giới. Chỉ đứng sau cao huyết áp, suy dinh dưỡng và hút thuốc lá.
Theo thông tin từ Tổ chức Y tế thế giới WHO, ô nhiễm không khí gây ra cái chết sớm cho khoảng 4,2 triệu người trên thế giới vào năm 2016. Trong đó, 91% tỉ lệ thuộc về các nước nghèo và đông dân ở Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương.
A/Nhiều nguyên nhân gây ô nhiễm không khí
- Đốt cháy nhiên liệu hóa thạch
Lưu huỳnh dioxit thải ra từ quá trình đốt cháy nhiên liệu hóa thạch như than đá, dầu mỏ để cung cấp năng lượng cho các nhà máy điện và các chất cháy trong nhà máy khác là một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí.
Hàng tỷ phương tiện chạy trên đường được chạy bằng động cơ xăng và diesel đốt cháy dầu mỏ để giải phóng năng lượng. Dầu mỏ được tạo thành từ các hydrocacbon và động cơ không đốt cháy chúng một cách sạch sẽ. Do đó, các chất ô nhiễm như PM, nitric oxide và NO2 (gọi chung là NOx), carbon monoxide, các hợp chất hữu cơ và chì thải ra từ các phương tiện giao thông bao gồm xe tải, ô tô, tàu hỏa, máy bay, gây ra mức độ ô nhiễm cao. Những phương thức vận chuyển này là một phần của nhu cầu cơ bản hàng ngày của chúng ta, vì vậy chúng ta phụ thuộc rất nhiều vào chúng.
Tuy nhiên, việc lạm dụng chúng đang giết chết môi trường vì các khí nguy hiểm đang gây ô nhiễm bầu khí quyển nghiêm trọng. Carbon Monoxide gây ra bởi quá trình đốt cháy không đúng cách hoặc không hoàn toàn, thường được thải ra từ các phương tiện giao thông là một chất ô nhiễm chính cùng với Nitrogen Oxit, được tạo ra từ cả quá trình tự nhiên và nhân tạo. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí ngoài trời là nguyên do gây ra từ 0,6 đến 1,4% gánh nặng bệnh tật và 4,2 triệu ca tử vong mỗi năm.
- Hoạt động nông nghiệp
Amoniac là một sản phẩm phụ rất phổ biến của các hoạt động liên quan đến nông nghiệp và là một trong những khí độc hại nhất trong bầu khí quyển. Việc sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón trong các hoạt động nông nghiệp đã phát triển khá nhiều. Chúng thải ra không khí các hóa chất độc hại và cũng có thể gây ô nhiễm nguồn nước .
Nông dân cũng đốt cháy rơm rạ, cỏ khô và các cây trồng cũ tại đồng ruộng để giữ sạch sẽ cho đợt gieo hạt tiếp theo. Việc đốt để làm sạch ruộng được cho là gây ô nhiễm do thải ra khí độc hại trong không khí.
- Rác thải ở bãi chôn lấp
Bãi chôn lấp là vùng đất mà chất thải được lắng đọng hoặc chôn lấp. Các chất thải lắng đọng hoặc chôn lấp này tạo ra khí metan. Metan là một khí nhà kính chính rất dễ cháy và rất nguy hiểm.
Rác thải điện tử là một mối quan tâm nghiêm trọng khác liên quan đến nhiều hoạt động tháo dỡ phi khoa học như rửa trôi hóa chất, đốt dây điện và những thứ khác.
- Khí thải từ các nhà máy và công nghiệp
Các ngành công nghiệp sản xuất thải ra không khí một lượng lớn carbon monoxide, hydrocacbon, hợp chất hữu cơ và hóa chất, do đó làm suy giảm chất lượng không khí. Các nhà máy lọc dầu cũng thải ra hydrocacbon và nhiều hóa chất khác gây ô nhiễm không khí và cũng gây ô nhiễm đất .
- Hoạt động khai thác
Khai thác là một quá trình trong đó các khoáng chất bên dưới trái đất được khai thác bằng các thiết bị lớn. Trong quá trình này, bụi và hóa chất được thải ra ngoài không khí gây ô nhiễm không khí lớn.
Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng sức khỏe của công nhân và người dân gần đó ngày càng xấu đi.
- Ô nhiễm không khí trong nhà
Các sản phẩm tẩy rửa gia dụng , vật dụng sơn thải ra ngoài không khí các hóa chất độc hại và gây ô nhiễm. Bạn đã bao giờ nhận thấy rằng một khi bạn sơn tường nhà, nó sẽ tạo ra một loại mùi nào đó khiến bạn thực sự không thể thở được?
Vật chất dạng hạt lơ lửng phổ biến bởi từ viết tắt SPM, là một nguyên nhân gây ô nhiễm khác. Đề cập đến các hạt nổi trong không khí, SPM thường bắt nguồn do bụi, quá trình đốt cháy,… WHO cho biết khoảng bảy triệu ca tử vong sớm do tác động tổng hợp của ô nhiễm môi trường xung quanh (ngoài trời) và gia đình gây ra hàng năm.
- Sự kiện tự nhiên
Có một số sự kiện tự nhiên nhất định như núi lửa, cháy rừng và bão bụi, do tự nhiên sinh ra và gây ô nhiễm không khí.
B/Giải pháp ấn tượng cho ô nhiễm không khí
- Sử dụng Phương thức Giao thông Công cộng
Khuyến khích người dân sử dụng ngày càng nhiều các phương tiện giao thông công cộng để giảm thiểu ô nhiễm. Ngoài ra, hãy cố gắng tận dụng dịch vụ đi chung xe. Nếu bạn và đồng nghiệp đến từ cùng một địa phương và có cùng thời gian, bạn có thể khám phá tùy chọn này để tiết kiệm năng lượng và tiền bạc.
- Sử dụng vật dụng/đồ dùng/thiết bị bảo vệ môi trường tại gia đình
- Tránh đốt rác, lá khô hoặc các vật liệu khác hay đốt lửa ngoài trời.
- Cố gắng phủ lớp phủ hoặc ủ rác sân vườn.
- Sử dụng các sản phẩm tẩy rửa và sơn thân thiện với môi trường.
- Sử dụng các giải pháp khử mùi, khử trùng và thanh lọc không khí khoa học với nguyên lý hoạt động rõ ràng
- Bảo tồn năng lượng
Tắt quạt và đèn khi bạn đi ra ngoài. Một số lượng lớn nhiên liệu hóa thạch được đốt cháy để sản xuất điện. Bạn có thể cứu môi trường khỏi suy thoái bằng cách giảm số lượng nhiên liệu hóa thạch được đốt cháy.
- Hiểu khái niệm về giảm thiểu, tái sử dụng và tái chế
Đừng vứt bỏ những vật dụng không có ích cho bạn. Thay vào đó, hãy sử dụng lại chúng cho một số mục đích khác. Ví dụ, bạn có thể sử dụng những chiếc lọ cũ để đựng ngũ cốc hoặc vật dụng xung quanh.
- Nhấn mạnh vào Tài nguyên Năng lượng Sạch
Sử dụng các công nghệ năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, năng lượng gió Chính phủ các nước đã và đang cung cấp các khoản tài trợ cho những người tiêu dùng quan tâm đến việc lắp đặt các tấm pin
mặt trời ho ngôi nhà của họ. Không nghi ngờ gì nữa, điều này là giải pháp có thể đi một chặng đường dài để hạn chế ô nhiễm không khí.
Đây là một nỗ lực trực tiếp nhằm giảm bớt sự nóng lên toàn cầu . Chúng ta đang thấy một loạt các đổi mới và thử nghiệm nhằm tạo ra các lựa chọn thay thế và độc đáo để giảm thiểu chất ô nhiễm. Ô nhiễm không khí là một trong những tấm gương phản chiếu lớn hơn về con người, và là một thách thức mà chúng ta cần vượt qua để nhìn thấy một ngày mai tốt đẹp hơn.
